Trochę historii ogrodów działkowych
Ogrodnictwo miejskie ma o dłuższą tradycję, niż powszechnie się sądzi. Kiedyś własny ogród był przywilejem arystokracji i kościoła. Oszałamiające tereny zielone okalały pałace i dwory. Z czasem prywatne ogrody zaczęto udostępniać szerszej publiczności, której we znaki dawała się degradacja krajobrazu miast w wyniku gwałtownej industrializacji.
Początki ogrodnictwa działkowego na przykład w Niemczech datowane są na 1814 rok. Z inicjatywy pastora H. F. Chr. Schrödera w miejscowości Kappeln osobom zainteresowanym ogrodnictwem wydzierżawiono działki wydzielone z terenów należących do plebanii. Ustanowiono przepisy obowiązujące w ogrodzie, opłatę dzierżawy oraz wyłoniono zarząd. Tak powstało pierwsze stowarzyszenie ogrodowe u naszych zachodnich sąsiadów.
Sześć lat później w północnych Niemczech powstały pierwsze obiekty ogrodowe dla biednej ludności. Ich inicjatorem był landgraf Carl von Hessen, namiestnik Szlezwiku-Holsztynu. Przyznawanie dzierżawionych gruntów pod uprawę żywności miało na celu poprawę bytu osobom w trudnej sytuacji materialnej. Nie tylko ogrody dla biednych były kolebką ruchu ogrodnictwa działkowego na terenie Niemiec. Podobne obiekty zaczęły powstawać również przy wielu fabrykach, instytucjach, tworzono ogrody pracownicze. Idea zorganizowanego ogrodnictwa działkowego osiągnęła pierwszy szczyt po 1864 roku, kiedy w mieście Lipsk w Saksonii rozpoczął się tak zwany „Ruch Schrebera”.
Najstarszy ogród szreberowski powstał w 1865 r. w Lipsku z inicjatywy doktora filozofii Ernsta Innocenza Hauschilda. Rok wcześniej założył on pierwsze Towarzystwo Ogrodów Szreberowskich, upamiętniające w nazwie lekarza Daniela Gottloba Moritza Schrebera (1808-1861), który propagował wśród miejskich dzieci i młodzieży zdrowy tryb życia i gimnastykę pod gołym niebem. Początkowo powstawały ogrody rekreacyjno-sportowe przeznaczone dla dzieci, gdzie pod opieką rodziców mogły one przy okazji zgłębić sztukę ogrodnictwa i sadownictwa. Z biegiem lat potrzeby mieszkańców industrialnych miast wzrosły, kryzysy ekonomiczne, wojny i międzywojnia zapanowały nad Europą i zmusiły dorosłych do przejęcia terenów. Nazwa ogrody szreberowskie do dnia dzisiejszego funkcjonuje w języku polskim.
Źródła polskiego ogrodnictwa działkowego sięgają jeszcze wcześniej - dzieje ogrodu im. Powstańców Wielkopolskich w Koźminie Wielkopolskim rozpoczynają się w 1575 r. wraz z nadaniem przywilejów dla mieszczan koźmińskich przez Andrzeja Górkę. W akcie przywileju nadaje on im grunty na ogrody w polu zwanym „Błonie”. Kolejni właściciele miasta potwierdzają ten zapis w XVI-XVIII w., a ogrody utrzymują charakter dzierżawny. W 1823 r. warzywne ogrody mieszczańskie nadal istniały w tym miejscu, a dokument z 1824 r. opisywał ich rozmiar i zawierał rejestr użytkowników. W 1853 r. ogród ten pomierzono, ustalono wielkość działek i wysokość opłat czynszowych. W 1921 r. uregulowano zasady dzierżawy gruntów. Istnieje on do dziś, uchodzi za najstarszy w Polsce i prawdopodobnie najstarszy z miejskich ogrodów dzierżawnych o charakterze warzywno-sadowniczym. Trudno jednak przy aktualnym stanie wiedzy stwierdzić, że tereny dawnych mieszczańskich ogrodów mogły ewoluować w stronę współczesnych R.O.D.
Transformacja społeczno-polityczno-ekonomiczna jaka miała miejsce w XIX w. zmieniła model użytkowania gruntów czynszowych, w tym mieszczańskich ogrodów warzywnych. Wraz z ograniczaniem własności dawnych właścicieli miast prywatnych na korzyść administracji centralnej i samorządowej, grunty dzierżawne komunalizowano lub uwłaszczano. Naturalnie ogrodnictwo miejskie musiało przystosować się do nowych warunków.
Tak w wielkim skrócie powstały działki, jakie znamy po dziś dzień.
Pierwszy odnotowany zespół ogrodów znany obecnie jako rodzinne ogródki działkowe, w skrócie ROD, powstał w Grudziądzu w 1899 roku. Nazywa się "Kąpiele słoneczne" i nadal funkcjonuje.
Natomiast pierwszy ogród w Chorzowie powstał w roku 1905 zachował się do dzisiaj - jest to Rodzinny Ogród Działkowy im. Augustyna Czarneckiego. Kolejne powstawały sukcesywnie od roku 1910.
W 1934 roku powstał Rodzinny Ogród Działkowy "Piast" mieszczący się pomiędzy ulicami Kędzierzyńską a Nomiarki.
Ogród ma prawie 65 tysięcy metrów kwadratowych, w tym prawie 6 hektarów to powierzchnia wszystkich działek rodzinnych, powierzchnia pozostała to powierzchnia alejek, działki pod Domem Działkowca i terenu ogólnego. Działki są zelektryfikowane oraz dociągnięta jest do nich woda. Cały czas staramy się wykonywać inwestycje w infrastrukturę ogrodową, co mamy nadzieję, przyniesie korzyści dla wszystkich działkowców naszego ogrodu.
źródła:
http://pzd.pl/artykuly/20418/108/Ogrodnictwo-dzialkowe-u-naszych-zachodnich-sasiadow.html
https://silesion.pl/unikatowe-ogrody-w-katowicach-21-10-2017
http://www.warszawscydzialkowcy.pl/content/ogrody-szreberowskie-schreber-gardens
https://culture.pl/pl/artykul/nie-ma-jak-dzialka-czyli-narodowe-hobby-polakow
http://www.rod-elzbieta.slask.pl/rys_historyczny.html
Łukasz K. Netczuk "Historia ogrodnictwa i ruchu działkowego na ziemiach polskich. Zarys problematyki i badań studiów źródłowych."
Zarząd ROD Piast
Dariusz
PREZESDanuta
WICEPREZESElżbieta
SKARBNIK
Jolanta
SEKRETARZ
Piotr
CZŁONEK ZARZĄDU